شرایط تایید مدارک تحصیلی خارج از کشور - وزارت بهداشت

رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی را احتمالا باید پرطرفدارترین رشته‌های تحصیلی در بین متقاضیان تحصیل در خارج از کشور دانست. سالانه عده زیادی از متقاضیان که امکان تحصیل (در این رشته‌ها) در دانشگاههای داخلی را بدست نمی‌آورند تلاش می‌کنند از دانشگاهی در خارج از کشور پذیرش گرفته و به این ترتیب خواسته خود را محقق کنند. شرایط اخذ پذیرش، شهریه، هزینه زندگی، امکانات کشور و شهر محل تحصیل و کیفیت آموزش معیارهای افراد برای انتخاب مقصد تحصیل‌شان است و البته موضوع تایید مدارک تحصیلی خارج از کشور که شاید بر هر چیز دیگر مقدم باشد.

تایید مدارک تحصیلی خارج از کشور - وزارت بهداشت

یکی از اولین سؤالات متقاضیان تحصیل رشته‌های پزشکی در خارج از کشور این است که آیا دانشگاه مورد بحث، مورد تأیید وزارت بهداشت کشورمان است یا خیر؛ و اینکه پس از پایان تحصیل، مشکلی برای تأیید مدرک‌شان پیش نیاید، از مهم‌ترین دغدغه‌هایشان است. مسلماً کسی دوست ندارد زمان و هزینه زیادی را در کشوری دیگر صرف گرفتن مدرکی کند که مورد تأیید وزارت بهداشت نباشد و پس از فراغت از تحصیل نتواند در زمینه تحصیلی خود کار کند.

وزارت بهداشت کشورمان دانشگاههای پزشکی کشورهای دیگر را در 3 دسته قرار می‌دهد؛ دسته‌ای به شکل قطعی مورد تأیید این وزارتخانه هستند مانند کشورهای هند ،ترکیه ، ایتالیا و … ؛ دسته دیگر به شکل مشروط مورد تأیید هستند مانند روسیه، مجارستان، اوکراین و … ؛ و دسته سوم که به هیچ شکل مورد تأیید نیستند مانند ارمنستان، چین، بلاروس. نکته مهم در مورد دانشگاههای دسته سوم (نامعتبر) برای متقاضیان مشمول این است که معافیت تحصیلی شامل این دسته از دانشگاهها نمی‌شود و برای استفاده از معافیت تحصیلی باید حتما از دانشگاه مورد تأیید (قطعی یا مشروط) پذیرش بگیرند.

مورد تأیید بودن قطعی مدرک یک دانشگاه البته به این معنی نیست که فارغ‌التحصیلان رشته‌های پزشکی از این دانشگاه، بعد از بازگشت به کشور بلافاصله می‌توانند بعنوان پزشک، دندانپزشک یا داروساز مشغول به کار شوند. مدرک این افراد ابتدا باید تأیید شود و برای تأیید مدرک هم دانشجویان فارغ از تحصیل باید در آزمون مربوط به رشته خود شرکت کنند. در واقع حساسیت مشاغل پزشکی که با جان و روان مردم سر و کار دارند باعث شده وزارت بهداشت، برای تأیید مدارک فارغ‌التحصیلان رشته‌های پزشکی، سخت‌گیرانه عمل کند.

نکته مهم در مورد اعتبار دانشگاهها که به صراحت در آئین‌نامه ارزشیابی مدارک ذکر شده این است که تأیید بودن و نبودن یک دانشگاه، در زمان شروع تحصیل فرد ملاک است و تغییرات احتمالی بعد از آن، تأثیری در تأیید شدن یا نشدن مدارک ندارد. نکته مهم دیگری هم درباره مدارک دیپلم و پیش‌دانشگاهی متقاضیان ارزشیابی هست؛ مدارک آن دسته از فارغ‌التحصیلان رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی که دیپلم متوسطه و پیش‌دانشگاهی علوم تجربی یا ریاضی فیزیک ندارند ارزشیابی نمی‌شود.

شرایط تأیید مدارک فارغ‌التحصیلان دانشگاههای مورد تأیید قطعی

رشته پزشکی عمومی

تطابق حداقل 80% طول دوره تحصیل متقاضی ارزشیابی مدارک با طول دوره در دانشگاههای داخل کشور
نکته: طول دوره دکترای پزشکی عمومی در داخل: 2 سال علوم پایه + 4 سال بالینی + حداقل 18 ماه کارورزی است. در صورت عدم تطابق، باید کسر دوره را در شعب بین‌المللی دانشگاههای داخلی گذراند.

تطابق حداقل 80% محتوای دروس «اختصاصی» با محتوای برنامه آموزشی داخل کشور
قبولی در آزمون ملی پزشکی
گذراندن دوره کارورزی در یکی از دانشگاههای علوم پزشکی کشور
نکته: مدت این دوره، بسته به دانشگاه محل تحصیل فرد در خارج از کشور و طول دوره کارورزی آن، از 1 تا 18 ماه متغیر است.

ارائه پایان‌نامه در صورت عدم تأیید پایان‌نامه خارج از کشور متقاضی
شرکت در آزمون ارزشیابی توانمندی (OSCE)

رشته دندانپزشکی

تطابق حداقل 80% طول دوره در هر دو مقطع بالینی و علوم پایه
تطابق حداقل 80% محتوای دروس اختصاصی
نکته: در صورت عدم تطابق واحدها، متقاضیان ارزشیابی مدارک می‌توانند واحدهای مورد نیاز را بطور داوطلبانه در واحدهای بین‌الملل دانشگاهها بگذرانند.

قبولی در آزمون ملی دندانپزشکی

نکته: فارغ‌التحصیلانی که گواهی قبولی در آزمون بورد ملی آمریکا و کانادا و آزمون‌های جامع معادل با این آزمون‌ها را از سایر کشورها داشته باشند (دومی؛ در صورت تأیید شورای عالی ارزشیابی) از شرکت در امتحان ایران معاف می‌شوند.

تدوین پایان‌نامه در یکی از دانشگاههای داخل کشور در صورت عدم ارائه پایان‌نامه در خارج از کشور یا عدم تأیید آن از سوی کمیسیون مربوط

رشته داروسازی

تطابق حداقل 80% طول دوره تحصیل با توجه به مقطع گذرانده شده (کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترای حرفه‌ای و دکترای تخصصی)
تطابق حداقل 80% محتوای دروس اختصاصی (با توجه به مقطع گذرانده شده)
قبولی در آزمون ارزشیابی رشته داروسازی
نکات مهم:

شرکت‌کنندگان در آزمون ارزشیابی داروسازی، بسته به نمره‌ آزمون، باید (حداقل) 8 تا 26 واحد (دوره تکمیلی) را بگذرانند.
مدارک Bachelor داروسازی معادل لیسانس (کارشناسی) داروسازی ارزیابی می‌شود. فارغ‌التحصیلان صاحب این مدرک می‌توانند در شعب بین المللی دانشگاههای داخل در رشته داروسازی، یا در صورت قبولی در آزمون کارشناسی ارشد سایر رشته ها، در رشته‌ای دیگر ادامه تحصیل دهند.
مدارک Master دانشگاههای مورد تأیید، در صورت تطابق طول دوره و محتوا و گذراندن پایان‌‌نامه تحقیقاتی، معادل فوق لیسانس (کارشناسی ارشد) ارزیابی می‌شود. فارغ‌التحصیلان دارای این مدرک می‌توانند در آزمون‌های دکترای تخصصی داخل کشور شرکت کنند.
صاحبان مدارک Bachelor‌ (کارشناسی) و Master (کارشناسی ارشد) در ایران می‌توانند بعنوان مسئول فنی در داروخانه‌ها مشغول کار شوند.
مدارک دوره Pharm.D (که در برخی کشورها مانند هند  و قبرس ارائه می شوند) در صورت تأیید، معادل دکترای داروسازی ارزشیابی می‌شوند.
بررسی مدارک در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد داروسازی، فقط در مورد دانش‌آموختگان خارج از کشور صورت می‌گیرد و مدارک داروسازی دانشگاههای داخلی فقط تحت عنوان دکترای حرفه‌ای داروسازی تعیین شده است.

شرایط تأیید مدارک فارغ‌التحصیلان دانشگاههای (مورد تأیید) مشروط

رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی
ارزشیابی مدارک دانشگاههای مشروط، به داشتن معدلی مشخص و شروطی دیگر بستگی دارد که به شرح زیر می باشد:

معدل

معدل دیپلم 11 ساله و همچنین معدل پیش دانشگاهی متقاضیان ارزشیابی، نباید کمتر از 14 و مجموع این دو معدل هم نباید کمتر از 32 باشد. این نکته مهمی است که قبل از اقدام برای گرفتن پذیرش باید درنظر داشت. اگر هم کسی (قبل از تحصیل در خارج از کشور) در مقطع کاردانی یا مقاطع بالاتر در دانشگاههای داخل تحصیل کرده و با معدل 16 به بالا فارغ‌التحصیل شده باشد، مدرکش بدون شرط معدل دیپلم ارزشیابی می‌شود. در واقع معدل دانشگاه جایگزین معدل دیپلم و پیش دانشگاهی می‌شود.

همچنین آن دسته از فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی عمومی که دوره تحصیلی خود را با معدل حداقل 15 به پایان رسانده باشند، بدون شرط معدل می‌توانند در آزمون ملی شرکت کنند و مدرک آنها در صورت کسب نمره حداقل 2/3 از آزمون ملی، قابل ارزشیابی است.

شروط دیگر

الف ـ شركت و قبولي در امتحان جامع علوم پايه برای هر 3 رشته

ب ـ برای فارغ‌التحصیلان رشته پزشكی، قبولی در امتحان پره انترنی و گذراندن دوره انترنی در كشور

ج ـ برای فارغ‌التحصیلان رشته‌های دندانپزشكی و داروسازی، شركت در امتحان جايابی و تكميل دوره در كشور

شرایط تأیید مدارک فارغ‌التحصیلان دانشگاههای نامعتبر

مدارک دانشگاههای نامعتبر هم تحت شرایط زیر قابل ارزشیابی و تأیید هستند:

گرفتن مدرک در مقطع بالاتر، از دانشگاهی مورد تأیید؛ برای مثال اگر یک نفر، از دانشگاهی غیرمعتبر در دوره دکترای پزشکی عمومی فارغ‌التحصیل شده باشد و سپس دوره تخصص خود را در یک دانشگاه معتبر بگذراند، مدرک او قابل تأیید است.
شرکت و قبولی در آزمونهای معتبر بین‌المللی از نظر شورایعالی ارزشیابی که در آئین‌نامه ارزشیابی نام آنها ذکر شده است.
ارزشیابی مدارک و دریافت مجوز کار از کشورهایی که دانشگاه مورد تأیید وزارت بهداشت دارند.
حرف مشاور:
آنچه گفتیم و نکاتی که برشمردیم، بخش اصلی اطلاعاتی است که متقاضیان تحصیل در رشته‌های پزشکی عمومی، دندانپزشکی و داروسازی باید قبل از انتخاب کشور و دانشگاه محل تحصیل بدانند. جزئیات و تبصره‌های بسیار دیگری نیز وجود دارد که با مراجعه به متن کامل ائین‌نامه ارزشیابی قابل دسترسی است.

متقاضیان تحصیل رشته‌های پزشکی باید با توجه به شرایط ارزشیابی مدارک 3 دسته دانشگاه (معتبر، مشروط و نامعتبر از نظر وزارت بهداشت) و جزئیات دوره‌های تحصیلی در کشورهای مختلف و همچنین شرایط تحصیلی خود در دوره متوسطه و پیش‌دانشگاهی و مسائلی مانند هزینه‌های تحصیل در کشورهای مختلف؛ کشور و دانشگاه محل تحصیل خود را انتخاب کنند تا در آینده و بعد از اتمام تحصیلات خود، برای تأیید مدرک به مشکلی برنخورند.

تدوین و جمع آوری مطالب : سهیل ذبیحی